Ustavni zakon 1953.

Ustavni zakon o osnovama društvenog i političkog uređenja FNRJ od 13. januara 1953. godine je veliki paket izmena Ustava Jugoslavije od 1946. godine, sa ciljem uvođenja radničkog samoupravljanja u ustavnu materiju Jugoslavije. Ustav od 1946. godine sa ovim izmenama ostao je na snazi do Ustava Jugoslavije od 1963. godine.

Ustavni zakon je potvrđivao velike ekonomske i političke promene do kojih je došlo u periodu 1950—1952, nakon razlaza sa SSSR. Ustavni zakon je društvenu svojinu nad sredstvima za proizvodnju i samoupravljanje radnog naroda proglasio za osnove društvenog uređenja. Takođe je došlo do oslobađanja privrede od neposrednog mešanja državnih organa (tzv. dogovorna ekonomija).^[1] Ustavne odredbe predviđale su više novih oblika socijalističke demokratije: radničke savete, veća proizvođača u narednim skupštinama i narodnim odborima, zborove birača, referendume, izvršna veća, republičke, sreske i opštinske savete. Ustavnim zakonom su ukinuti vlada i ministarstva, i zamenenjeni izvršnim većem i sekretarijatima. Smisao tih promena bio je da izvršna veća postanu nosioci političko-izvršne funkcije i da se rasterete upravnih poslova.^[1]

Prema račima Moše Pijade, za razliku od prvog ustava FNRJ, ovaj ustavni zakon je tražio nova rešenja, jer nije imalo od koga da se „prepisuje".^[1]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} Branko Petranović, Radnički saveti